পৃথিৱীখন কেনেকৈ সৃষ্টি হ’ল - অৰুণাচল প্ৰদেশৰ চাৰিটা জনগোষ্ঠীৰ লোক-কাহিনী

সৃষ্টিৰ পাতনিৰ লগত জড়িত অৰুণাচল প্ৰদেশৰ চাৰিটা 

প্ৰধান জনগোষ্ঠীয় লোক-কাহিনীঃ

অনুবাদ ঃ ময়ূৰী শৰ্মা বৰুৱা

(ক) আপাটানি – ৰেৰু সোৱণশিৰী

 

আদিতে কুজুম-চ্ছাণ্টু মানে পৃথিৱীখন মূৰ, হাত-ভৰি আৰু প্ৰকাণ্ড পেটটোৰ সৈতে মানুহৰ দৰে আছিল৷ অতীজৰ মানুহবিলাক তেওঁৰ পেটৰ ওপৰতে বাস কৰিছিল৷ এদিন হ’ল কি কুজুম-চ্ছাণ্টুৰ মনত খেলালে যে যদিহে তেওঁ ঠিয় হয় আৰু খোজ দিবলৈ লয় তেন্তে তেওঁৰ পেটৰ ওপৰত বসবাস কৰা মানুহবিলাক দেখোন বাগৰি পৰি মৰি থাকিব৷ সেইহেতুকে তেওঁ স্বইচ্ছাই মৃত্যুক সাৱটি ল’লে৷ পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ মূৰটো বৰফাবৃত পৰ্বত হ’ল আৰু পিঠিৰ হাড়বিলাক সৰু-সৰু পাহাৰলৈ ৰুপান্তৰিত হৈ পৰিল৷ আপাটানিসকলে বাস কৰা ঠাইডোখৰেই হ’ল তেওঁৰ বুকুখন৷ তেওঁৰ গলধনেই হৈছে উত্তৰদিশত টাগিনসকলৰ বসতিস্থল৷ তেওঁৰ নিতম্বতেই ভৈয়ামৰ অসমখন অৱস্থিত৷  নিতম্ব অংশ মঙহাল হয় বাবেই অসমৰ মাটি অতি সাৰুৱা৷ কুজুম-চ্ছাণ্টুৰ চকুযুৰি জোন আৰু বেলি হৈ পৰিল৷ আৰু তেওঁৰ মুখখনৰ পৰা জনম লোৱা কুজুম-পপিয়ে জোন আৰু বেলিক আকাশত জিলিকিবলৈ পঠিয়াই দিলে৷

 

(খ) ধম্মাই (মিজি) – নাখু, কামেং

 

আদিতে পৃথিৱীও নাছিল আকাশো নাছিল৷ তেতিয়া পত্নী যুমিয়াং-নুইৰ সৈতে শ্বুযাংঘু ওপৰতে বাস কৰিছিল৷ এদিনৰ কথা৷ তেওঁ নিজৰ পত্নীক ক’লে, “হয়নে, এনেকৈ আৰু কিমান দিনলৈ আমি ভৰিদুখন থ’বলৈকো ঠাই নোহোৱাকৈ থাকিম?” যুমিয়াং-নুইয়ে ক’লে, “মইনো কি কওঁ? আপুনিতো সদায় মোৰ পৰা আঁতৰিয়েই থাকে৷ মোক ভালেই নাপায়৷ কিন্তু আপুনি যদি মোক সঁচাকৈয়ে ভাল পায় আৰু মোৰ লগত একেলগে থাকে তেন্তে মই এটা উপায় দিব পাৰোঁ৷ আপুনি “কি কৰিব লাগিব” সেইটো মই ক’ম৷” সেইমতে শ্বুযাংঘু পত্নীৰ কাষলৈ গ’ল আৰু যুমিয়াং-নুইয়ে গৰ্ভধাৰণ কৰিলে৷ সময়ত তেওঁ চুব্বু-খাইথুং নামৰ এটি কন্যাসন্তান আৰু জংচুলি-ইয়ং-জংবু নামৰ এটি পুত্ৰসন্তান জন্ম দিলে৷ এই চুব্বু-খাইথুংয়েই হ’ল পৃথিৱী আৰু জংচুলি-ইয়ং-জংবু হ’ল আকাশ৷ সিহঁত দুয়ো থিতাপি ল’বলৈ ক’তো অকণো ঠাই নহ’ল৷ অৱশেষত সিহঁত দুয়ো সৰি পৰিল৷ সিহঁত য’ত আহি পৰিল তাতে থাকিছিল ফাংনাল’মাং নামক এটি কীট আৰু তাৰ ঘৈণীয়েক৷ ফাংনাল’মাঙই দুয়োকে গিলি থৈ দিলে৷ যুমিয়াং-নুইয়ে নিজৰ ল’ৰা-ছোৱালীহালক বিচাৰি চলাথ কৰিলে আৰু গিৰীয়েকক সুধিলে, “সিহঁতৰ কি হ’ল? সিহঁত দুটা কলৈ গ’ল?” শ্বুযাংঘুয়ে কোনো উত্তৰ দিব নোৱাৰিলে৷ তেতিয়া তেওঁ ক’লে, “মই যেতিয়া আকৌ মাক হ’ম, কেঁচুৱাটিক থবলৈ এটুকুৰা চেপেটা সমান ঠাই সাজু কৰি ৰাখিব৷ তাৰ চৌপাশে ফান্দ পাতি থব৷” সেইমতে শ্বুযাংঘুয়ে ঠাই এডোখৰ সাজু কৰি তুলিলে৷ যেতিয়া তেওঁৰ পত্নীয়ে পুনৰ এটি সন্তান প্ৰসৱ কৰিলে তাক থবলৈ এটুকুৰা স্থান ওলাল৷ এইবাৰ যেই কেঁচুৱাটিক ভক্ষণ কৰিবলৈ ফাংনাল’মাং আহিল, পাতি থোৱা ফান্দ এখনতে সি লাগি ধৰিল৷ তাক তাত দেখা পাই শ্বুযাংঘুয়ে তাৰ গাটো ফালি পেলালে৷ সেই ল’ৰা-ছোৱালীহাল তেতিয়ালৈকে ফাংনাল’মাঙৰ পেটতে সোমাই আছিল৷ তাৰ দেহৰ নিম্নভাগ পৃথিৱী হৈ পৰিল আৰু ওপৰভাগ আকাশ৷ এতিয়া পৃথিৱী আৰু আকাশ একেলগে থাকিবলৈ ল’লে৷ আকাশ নিজৰ পত্নী পৃথিৱীৰ কাষ চাপিল আৰু তেওঁলোকৰ এহাল সন্তান জন্ম হ’ল৷ তেওঁলোকে পুত্ৰ সন্তানটিৰ নাম চবজাং-নৈ-ৰাইজ আৰু কন্যাটিৰ নাম জুব্বু-জাং-চাংনে থ’লে৷ সিহঁত ওপজাৰ পাছৰ পৰাই পৃথিৱী আৰু আকাশৰ মাজত এৰা-এৰি হ’ল৷ পিছে তাৰ আগে আগে পৃথিৱীয়ে আৰু দুটি সন্তান জন্ম দিলে৷ ভেকুলীৰ ৰূপত জন্ম হোৱা ল’ৰাটোৰ নাম আছিল লুজ্জুফু আৰু ছোৱালীজনীৰ নাম জাচ্চুজু৷ দুয়োৰে সহবাসৰ ফলত মানুহৰ ৰূপত আবুগুফাম-বুম’ নামৰ ল’ৰা এটা আৰু আনৈ-দিগ্গান-জুজে নামৰ ছোৱালী এজনী জন্ম হ’ল৷ মানুহ আছিল যদিও সিহঁত দুয়োৰে শৰীৰ নোমাল আছিল৷ আবুগুফাম-বুম’ আৰু আনৈ-দিগ্গান-জুজেৰ বিয়াত পাছত এটি এটিকৈ সিহঁতৰ তিনিটা ল’ৰা জন্ম হ’ল৷ ল’ৰাকেইটাৰ নাম হ’ল লুবুখানলুং, চাংচ’ডুংচ’ আৰু কিম্বু-চাংটুং৷

 

( গ) হ্ৰুচ্চ’ (অকা) – বুঢ়াগাওঁ, কামেং

 

একেবাৰে আৰম্ভণিতে হেনো পৃথিৱী বা আকাশ একোৱেই নাছিল৷ কেৱল মাত্ৰ দুটা প্ৰকাণ্ড কণীহে আছিল৷ সেইবুলি সেই দুটা এলা-পেচা কণী নাছিল৷ দু্যোটাই কোমল কোমল আছিল আৰু সোণৰ দৰে জিলিকি থাকিছিল৷ কণী দুটা একেঠাইতে থিৰেৰে নাথাকিছিল৷ সিহঁত বাগৰি বাগৰি ঘূৰি ফুৰিছিল৷ এনেদৰে বাগৰি ফুৰোতে এদিন এটা ঘটনা ঘটিল৷ ইটোৱে সিটোক খুন্দা মাৰি দিলে আৰু কণী দুটা ফাটি থাকিল৷ এটাৰ পৰা ওলাই আহিল পৃথিৱী আৰু আনটোৰ পৰা ওলাল আকাশ৷ দুয়ো পতি-পত্নী আছিল৷ আকাশৰ তুলনাত পৃথিৱী আছিল বিশালকায়৷ দুবাহুত পৃথিৱীক সামৰিব নোৱাৰি আকাশে ক’লে, “যদিওবা তুমি মোৰ পত্নী, তুমি মোতকৈ ইমান ডাঙৰ যে মই তোমাক সাৱটি ধৰিব নোৱাৰোঁ৷ মোৰ বাবে তুমি নিজকে সৰু কৰা৷” আকাশৰ কথামতে পৃথিৱীয়ে নিজৰ অৱয়বৰ কিছু সাল-সলনি কৰিলে৷ পাহাৰ-পৰ্বত আৰু উপত্যকাৰ সৃষ্টি হোৱাত পৃথিৱীৰ আকাৰ সৰু হৈ পৰিল৷ এইদৰে আকাশ নিজৰ পত্নী পৃথিৱীৰ ওচৰ চাপিবলৈ সক্ষম হ’ল৷ পৃথিৱী আৰু আকাশৰ মিলনৰ ফলতেই সকলোপ্ৰকাৰৰ বন-বিৰিখ আৰু জীৱ-জন্তুৰ সৃষ্টি হ’ল৷

 

(ঘ) চিংফৌ – ইম্বু, টিৰাপ

 

আদিতে পৃথিৱী বা আকাশ একোৱেই নাছিল৷ আছিল কেৱল ডাৱৰ আৰু কুঁৱলী৷ সেই ডাৱৰ আৰু কুঁৱলীৰ পৰাই খুপনিং-কুৱাম নামৰ এগৰাকী নাৰীৰ জন্ম হ’ল৷ যিহেতু কুঁৱলীৰ পৰা জন্ম, দেখাত তেওঁ ডাৱৰৰ দৰেই হ’ল৷ কালক্ৰমত তেওঁ নিংগন- চ্চিনুন নামৰ এটি পুত্ৰ আৰু টুং-কাম-ৱাইচুন নামৰ এটি কন্যা জন্ম দিলে৷ ইহঁত আকৌ দেখিবলৈ বৰফৰ নিচিনা আছিল৷ ডাঙৰ হৈ সিহঁতে নিজৰ মাজতে বিয়া পাতিলে৷ তাহাঁতৰো ল’ৰা-ছোৱালী এহাল হ’ল৷ মু(আকাশ) বোলা ল’ৰাটো দেখিবলৈ বোকাৰ নিচিনা আৰু আনহাতে ইংগা(পৃথিৱী) বোলা ছোৱালীজনী আছিল ডাৱৰৰ দৰে৷ সিহঁত দুটাৰ বিয়াৰ ফলত ইমবুং নামৰ ল’ৰা এটা ওপজিল৷ সি পিছে বতাহৰ নিচিনা৷ জন্ম হোৱাৰ লগে লগে সি ইমানেই বলিবলৈ ধৰিলে যে সি দেউতাক ডাৱৰক আকাশলৈ লৈ গ’ল আৰু মাক বোকাক শুকুৱাই পেলালে৷ আৰু এনেদৰেই স্বৰ্গ আৰু মৰ্ত্যৰ সৃষ্টি হ’ল৷

 

টোকাঃ কাহিনীসমূহ প্ৰসিদ্ধ নৃতত্ত্ববিদ ড০ ভেৰিয়াৰ এলৱিনৰ ১৯৫৮ চনত প্ৰথম প্ৰকাশ হোৱা “মিথচ্ অৱ দ্য নৰ্থ-ইষ্ট ফ্ৰণ্টিয়াৰ অৱ ইণ্ডিয়া” শীৰ্ষক গ্ৰন্থৰ পৰা লোৱা হৈছে৷ দ্ৰষ্টব্য যে গ্ৰন্থখনত উল্লিখিত ফ্ৰণ্টিয়াৰ ডিভিজনসমূহ এতিয়া জিলা হিচাবে জনাজাত৷